Felix Klein and Abraham Fraenkel each formulated a criterion for a theory of infinitesimals to be successful, in terms of the feasibility of implementation of the Mean Value Theorem. We explore the evolution of the idea over the past century, and the role of Abraham Robinson's framework therein.

“Doğal din” terimi, bazen doğanın kendisinin ilahi olduğu bir panteistik doktrine atıfta bulunur. “Doğal teoloji” terimi ise aksine, başlangıçta gözlemlenen doğal gerçekler temelinde (ve bazen) Tanrı’nın varlığını savunmaya yönelik projeye atıfta bulunur. Bununla birlikte çağdaş felsefede, hem “doğal din” hem de “doğal teoloji” genel olarak, dinî veya teolojik konuları araştırmak için insana, “doğal” olan bilişsel yetilerini – akıl, algı, içgözlem- kullanma projesini ifade eder. Doğal din veya teoloji, mevcut anlayış üzerine, doğayla ilgili ampirik araştırmalarla sınırlı olmamakla birlikte ayrıca panteistik bir (...) sonuçla da bağlantılı değildir. Bununla birlikte o, özel doğal olmayan yetilere (ESP, telepati, mistik deneyim) veya doğaüstü bilgi kaynaklarına (kutsal metinler, vahiy teolojisi, inanç otoriteleri, doğrudan doğaüstü iletişim) hitap etmekten kaçınır. Genel olarak, doğal din veya teoloji (bundan böyle “doğal teoloji” olarak anılacaktır), diğer felsefi ve bilimsel girişimlerle aynı rasyonel inceleme standartlarına uymayı amaçlamaktadır ve aynı değerlendirme ve eleştiri yöntemlerine tabidir. (shrink)

Mitos ve Logos kavramları Antik Yunan uygarlığında söz kavramına karşılık gelen sözcükleri karşılamak için kullanılmıştır. Felsefe tarihinin başlangıcı için yapılan tanımlamalarda ise mitos kavramının yerine logos kavramının tercih edilmesi iki kavram arasında bir farklılığı ortaya koymak için yapılmaktadır. Bu ayrımın nedeni ise mitos’un daha çok dinsel içerikle anılması logos’un ise içerisinde bir tür akılsallık barındırması şeklindeki yorumlarda kendini göstermektedir. Ancak söz konusu ayrımın ilk doğa filozofu/ilk felsefeci olarak nitelendirilen Thales için geçerli olup olmadığı geçmişte olduğu gibi günümüzde de halen tartışılmaktadır. (...) Felsefe tarihi yazımlarında ilk sıraya konan Thales’in anılan kavramları gerçekten farklı şekilde yorumlayıp yorumlamadığı bizce de tartışmaya açık bir husustur. Bu açıdan bakıldığında Thales, söz konusu kavramları iki farklı problemler alanı olarak mı görmüştür? Onun düşüncelerinde kendinden önceki mitolojik mirasın izleri bulunabilir mi? O, katışıksız bir rasyonel midir, yoksa henüz felsefenin yeni filizlendiği bir toplumda bir ara basamağı mı temsil etmektedir? Bu makalenin içerisinde tartışacağımız bu sorular, felsefe tarihinin başlangıcına ilişkin kavramsal arka planın ne olduğu hakkında bize katkı sağlayacaktır. (shrink)

Modal ontolojik argüman, Tanrı’nın varlığını sadece bilfiil gerçek olan bu dünyada değil, bütün mümkün dünyalarda göstermeye yönelik bir argümandır. Anselm’in (1033-1109) Proslogion adlı eserinin 3. bölümünde “kendisinden daha büyüğü düşünülemeyen” şeklinde tanımlanan; Tanrı’nın var olmamasının da düşünülemeyeceğini, bu yüzden de varolmamasının imkansızlığı üzerinde kurulu yeni bir argüman bulunduğunu öne süren bazı araştırmacılar, bu argümanı mümkün dünyalar semantiği yardımıyla formüle edip, “modal ontolojik argüman” şeklinde adlandırmışlardır. Çok farklı şekillerde formüle edilmiş bu argüman kabaca Tanrı’nın mümkünse zorunlu olması, dolayısıyla bilfiil gerçek olan (...) bu dünyada da var olması gerektiğini savunur. (shrink)

Çağdaş epistemoloji içerisinde, dışsalcı, güvenilirci ve erdeme dayalı epistemolojik tartışmaların bir benzerini, dini epistemoloji içerisinde etkili bir şekilde yer edinen ve reformcu epistemoloji olarak bilinen yaklaşım üzerinden görebilmek mümkündür. Alvin Plantinga, Nicholas Wolterstorff ve William Alston gibi filozofların öne çıktığı bu yaklaşımın ana iddiası, kanıta ya da argümana dayanmaksızın, Tanrı’nın varlığına inanmanın bütünüyle doğru, rasyonel, makul ve güvenilir olacağı şeklindeki bir tezdir. Kanıtın, gerekçelendirme için zorunlu bir koşul olmadığı fikri, algısal deneyimlerin gerekçelendirilmesine benzer şekilde, dini deneyimlerin de öyle olduğu ve (...) dolayısıyla, aynı epistemik statüye sahip olması gerektiğini öne süren, eşitlik tezine dayanır. İlk ortaya çıktığı günden bugüne, üzerinde çokça konuşulan ve tartışılan bir yaklaşım olan reformcu epistemoloji, özellikle son beş yıl içerisinde, oldukça farklı bir hale gelmiştir. Zira bu yaklaşımı, kanıtsalcılıkla uyumlu, erdem epistemolojisiyle bağlantılı ve diğer teistik dinler üzerinden değerlendiren yeni çalışmalar ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, bu makalede, reformcu epistemoloji ana hatlarıyla ele alınmıştır. Beraberinde, ona yöneltilen itirazlara değinilmiş ve sonrasında, bahsi geçen yenilik iddiaları soruşturulmaya çalışılmıştır. Son olarak, teistik inancın rasyonalitesiyle ilgili, farklı bir bakış açısı sunulmuştur. (shrink)

Güvenilirci (reliabilist) bilgi teorisi, çağdaş epistemik gerekçelendirme kuramları içerisinde, dışsalcı (externalist) kuramın bir türü olarak kendisine yer bulmaktadır. Kısaca, bir inancı gerekçelendiren şeyin o inancın oluşturulduğu sürecin güvenilirliği olduğunu öne süren bu yaklaşım, bu bilişsel süreçleri özne dışı unsurlara bağladığı içinde dışsalcı bir pozisyonda yer almaktadır. Bu bilgi teorisinin tam karşı konumunda yer alan içselci (internalist) bilgi teorisi ise, özne merkezli bir yaklaşımla, doğru inancı gerekçelendirecek yöntemin, kişinin kendi zihinsel yapısından yola çıkarak, belli kognitif süreçler sonucunda ulaşılabileceğini öne sürmektedir. Epistemik (...) gerekçelendirme kuramları içerisinde birçok tartışmada kendisine yer bulan bu iki bilgi teorisi, kendi içerisinde de birçok farklı kurama kapı aralamıştır. Burada içselci bilgi teorisinden ortaya çıkan erişim içselciliği, farkındalık içselciliği gibi kuramları ve dışsalcı bilgi teorisinden ortaya çıkan süreç güvenilirciliği, gösterge güvenilirciliği ve erdem güvenilirciliği gibi farklı türden kuramları örnek olarak verebiliriz. Öte yandan çağdaş epistemolojideki bu tartışmalar, dini epistemoloji içerisinde de kendisine yer bulmuştur. Özellikle Alvin Plantinga, kendi dini epistemolojisi içerisinde dışsalcı bir tutum sergilemiş ve son dönem çalışmaları içerisinde de güvenilirci bir anlayışla Tanrı inancının epistemik mahiyetini ortaya koymaya çalışmıştır. Bu makalede öncelikle dışsalclık ve onun bir türü olan güvenilirci bilgi anlayışını ve bu kuramlara getirilen eleştirileri ele almaya çalışacağız, daha sonra A. Plantinga’nın son dönem dini epistemolojisinin de yönünü belirleyen güvence (warrant) kavramını açıklayıp, bu kavramın bütün teist dinlere uygulanabilirliğini sorgulayacağız. (shrink)

Epistemolojik olarak bilgiye başvuran ve bilme faaliyetinde bulunan insanın, Kur’an’da önemli bir yeri vardır. Buradaki bilme faaliyetini, salt teolojik bir buyruk olarak, yani Allah’ı bilmek olarak değil, doğru bilgi ile yanlış bilgi arasında hem teorik hem de ahlaki bir farklılık olarak anlamak ve Kur’an'da insana epistemik özellikler atfedildiğini ve böylece insanın epistemik başarılarından dolayı övüldüğünü söyleyebilmek mümkündür. Bu açıdan bakıldığında herhangi bir önermeye yönelik olarak rasyonel bir tutum benimseyen, yani bilen özne ile bu faaliyette isteyerek ve istemeyerek giren kişinin durumu (...) arasında bir fark olduğu açıktır. Doğrusu bu farkın epistemik önceliği kadar, ahlaki önceliği de dikkate değerdir. Nitekim buradaki ahlaki üstünlük, doğru bilgiyi hedefleme ve ona ulaşma noktasında ortaya çıkan erdemdir. Doğru bilgiye ulaşmanın entelektüel bir erdem olduğu düşünüldüğünde, Kur’an’ın Erdem epistemolojisi üzerinden değerlendirilmesi bu noktada önemlidir. Doğrusu erdemli bir bilişsel faaliyet, Kur'an’da açık bir şekilde ana fikir olarak ortaya konulur ve buna göre cehaletten kaçınmak ve doğru bilgiye ulaşmak için erdemli bir çaba göstermek önem taşır. Kur’an’daki ifadeleri bilgeliğe ulaşmak olarak anlayacak olursak, asıl hedef; bilgi ve anlayışımızın, entelektüel ve ahlaki vicdanımızı veya takvamızı güçlendirmesi için kullanılabileceği söylenilebilir ve bu inanç, erdem epistemolojisine dayalı bir yaklaşım içerisinde şekillendirilebilir. (shrink)

Hristiyan inancı içerisinde merkezi konuma sahip olan mevzulardan birisi de, İsa’nın ölümünden üç gün sonra diriltildiğine yönelik olan inançtır. Hristiyan eskatolojisinin de dayanak noktasını oluşturan bu mevzu, dinler tarihi ya da teoloji gibi disiplinlerin içerisinde tartışıldığı gibi, çeşitli Hristiyan düşünürlerce, din felsefesi disiplini içerisinde de tartışılmıştır. Din felsefesi açısından bakıldığında, konunun merkezi konumda olması, bu mevzunun rasyonel bir zeminde tartışılıp tartışılamayacağını da beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda, özellikle din felsefesi içerisinde birçok Hristiyan düşünür tarafından konu ele alınmış ve farklı çevrelerce de (...) mevzuya yönelik karşı itirazlar dile getirilmiştir. Bu noktada yapılan tartışmaların içeriğine baktığımızda, mucize kavramı önem taşımakla birlikte, Hristiyan düşünürlerin argüman haline getirdikleri ve bir delil olarak öne sürdükleri “Boş mezar” ve “Tanıklıklar gibi birçok farklı husususun din felsefesi açısından tartışıldığını söyleyebiliriz. Ayrıca bazı ateist düşünürlerin bu delillere yönelik itirazları olmakla birlikte, bazı Hristiyan tarihçilerinde konuya ilişkin ciddi itirazları bulunmaktadır. Biz de bu makalemizde, İsa’nın ölümünden sonra dirilişinin rasyonel bir şekilde izahının nasıl olabileceği sorusunu merkeze alıp, konuyu Hristiyan düşünürlerin bakış açısından değerlendirmeye çalıştık. Bu noktada İslam gibi farklı dinlerde ve farklı anlatılarda karşımıza çıkan Hz. İsa figürünü konumuzun dışında tuttuğumuzu ayrıca belirtelim. Çünkü bizim yazımızın konusunu oluşturan kişi Hristiyan inancındaki İsa ve bu din içerisinde önem taşıyan kutsal metinler ve bu metinlerde geçen anlatılar oldu. Bu açıdan bakıldığında yazımız içerisinde, konuya ilişkin doğrudan bir teoloji ya da dinler tarihi çerçevesinde değerlendirme yapmaktan çok, din felsefesi içerisinde bize sunulan tartışmalardan yola çıkarak eleştirilerimizi ve tahlillerimizi dile getirmeye çalıştığımızı ifade edebiliriz. (shrink)

We seek to elucidate the philosophical context in which one of the most important conceptual transformations of modern mathematics took place, namely the so-called revolution in rigor in infinitesimal calculus and mathematical analysis. Some of the protagonists of the said revolution were Cauchy, Cantor, Dedekind,and Weierstrass. The dominant current of philosophy in Germany at the time was neo-Kantianism. Among its various currents, the Marburg school (Cohen, Natorp, Cassirer, and others) was the one most interested in matters scientific and mathematical. Our (...) main thesis is that Marburg neo-Kantian philosophy formulated a sophisticated position towards the problems raised by the concepts of limits and infinitesimals. The Marburg school neither clung to the traditional approach of logically and metaphysically dubious infinitesimals, nor whiggishly subscribed to the new orthodoxy of the “great triumvirate” of Cantor, Dedekind, and Weierstrass that declared infinitesimals conceptus nongrati in mathematical discourse. Rather, following Cohen’s lead, the Marburg philosophers sought to clarify Leibniz’s principle of continuity, and to exploit it in making sense of infinitesimals and related concepts. (shrink)

When blame is understood to be emotion-based or affective, its emotional tone is standardly identified as one of anger. We argue that this conception of affective blame is overly restrictive. By attending to cases of blame that emerge against a background of a particular kind of hope invested in others, we identify a blaming response characterized not by anger but by sadness: reactive disappointment. We develop an account of reactive disappointment as affective blame, maintaining that while angry blame and disappointed (...) blame are both condemnatory responses, they have distinct evaluative foci and occupy different but complementary roles in our accountability practices. (shrink)

Dini epistemoloji, teistik inançların rasyonel zeminde gerekçelendirilme yollarını arayan, çağdaş epistemolojinin bir alt dalıdır. Musa Yanık, bu kitapta günümüzdeki en güçlü yaklaşım olan reform epistemolojisinden güvenilircilik bakış açısıyla yani “daha yüksek bir olasılıkla doğru olması yönünden” İslam inancının rasyonelliğini ortaya koymakta ve uygulamalı dini epistemolojinin sağlam ve cesur bir örneğini sergilemektedir. (Prof. Dr. Hasan Yücel Başdemir) -/- Epistemoloji topyekûn insan zihnini biçimlendirme ve inanç da dahil olmak üzere bilişsel faaliyetleri yönlendirme potansiyeline sahip bir alandır. Zira Allah’ın varlığı, birliği, nübüvvet ve (...) ahiretle ilişkili meseleler “nasıl bilebilirim, neleri bilebilirim, bildiğim şeyin kesinliğinden nasıl emin olabilirim?” gibi epistemik sorulardan bağımsız olamaz. Bu nedenle konu İslam düşüncesinde felsefecilerin olduğu kadar kelâmcıların da ilgisini çekmiştir.Bu bağlamda Musa Yanık tarafından modern teoriler de dikkate alınarak yazılan bu kitabın dini epistemoloji konusunda bir farkındalık oluşturmasını umuyorum. (Doç. Dr. Mehmet Bulgen) -/- Analitik felsefe ülkemizde yeni yeni tanınmaya başlanmış olmasına rağmen özellikle İslam entelektüel tarihindeki kelâm geleneği ile etkileşime geçme potansiyeli oldukça yüksek bir gelenektir. Musa Yanık, bu çalışmasıyla günümüzün en önemli analitik din felsefecilerinden AlvinPlantinga’nın dini epistemolojisini tanıtmakta ve kelâmla irtibatını eleştirel bir zeminde kurmaya çalışmaktadır. Çalışmanın güncel tartışmaları takip etmesi kadar bu tartışmalara farklı geleneklerden bakabilme becerisi felsefenin çok-yönlü bir çerçevede nasıl yapılabileceğine dair güzel bir örnek oluşturuyor. Musa Yanık’ın bu eseri, her şeyin birbiriyle etkileşime geçmeye başladığı global dünyada felsefe yapmanın olanaklarına dair yenilikçi bir yaklaşım ortaya koyuyor. -/- (Doç. Dr. Nazif Muhtaroğlu) -/- Elinizde tuttuğunuz bu kitap, dini epistemoloji ve erdem epistemolojisi kesişiminde yer almakla birlikte, inanç ve imanın epistemik statüsünü incelemek ve bunu yaparken ise İslam inancını merkeze almaktadır. Bu haliyle Türkçe literatür açısından önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Okuyucunun bu kitap aracılığıyla karşılaşacağı bazı sorular şunlardır: İnanç ve bilgi nedir? Kanıt olmadan inanmak ahlaken yanlış mıdır? İnançlarımızı rasyonel olarak gerekçelendirmenin yolları nelerdir? İslam inancı reform ve erdem epistemolojisi açısından güvenilir bir temele sahip midir? Fakat belki de en büyük kadim soru şudur: Tanrı’nın varlığını bilmek mümkün müdür? -/- (Taner Beyter-Öncül Analitik Felsefe Dergisi). (shrink)

“1950’li yıllarda dönemin büyük felsefecileri arasında dinsel inancı savunan bir kişi bile yoktu. 1990’lı yıllarda Yale’den UCLA’ya, Oxford’dan Heidelberg’e kadar birçok yerde insanın manevi yanını savunan ve geliştiren yüzlerce kitap yazılacak, sel olup akacaktı. Aradaki 40 yıllık süre zarfındaysa sadece ve sadece Alvin Plantinga vardı.” Kelly James Clark Tanrı’nın veya tanrıların varlığı sorusu felsefenin ezeli sorularından biri olagelmişse de Nietzsche’nin Tanrı’nın ölümünü ilan ettiği günden bu yana onu doğrularcasına yaşanan acılar, savaşlar, kötülükler bu konudaki tartışmaların sesini uzun süre bastırdı. Ama (...) özellikle yüzyılın ikinci yarısından sonra palazlanan analitik felsefede meydana gelen “metafiziğe dönüş”, dine yakınlık duyan, en azından dinle ilgilenen filozofların tekrar Yahudi-Hıristiyan ve İslam geleneklerinde anlaşıldığı şekliyle Tanrı’nın varlığına duyulan inancın gerekçelerini yeniden değerlendirmelerine, konuya yeni bir bakış ve araçlarla bakmalarına vesile oldu. Alvin Plantinga’nın bu kitabı, yayımlandığı tarihten itibaren “analitik din felsefesi” alanının da en önemli ve sarsıcı eserlerinden biri hâline geldi ve Tanrı’nın ölmediğini ilan etti. Anselmus’tan Hume’a, Kant ve pozitivistlerden John Mackie gibi modern ateologlara kadar felsefe geleneğiyle hesaplaşan Plantinga, bu abidevi çalışmasında ontolojik, kozmolojik ve teleolojik tanrı kanıtlamalarının eski ve yeni biçimlerinin çıkmazlarını, meziyetlerini ve sunduğu imkânları değerlendiriyor. Tanrı’nın varlığına duyulan inanç ile diğer insanların varlığına ve zihinlerine duyulan inanç arasındaki şaşırtıcı ve sarsıcı bağlantıyı ortaya koyuyor. (shrink)

Tarihte herhalde çok az soru Tanrı’nın varlığı sorusu kadar sık sorulmuş, çok yanıtlanmış ve verilen birbirinden farklı onca yanıta rağmen kesin bir sonuca ulaştırılamayıp tartışılmaya devam etmiştir. Yine de geçmişe dönüp baktığımızda bu soruya verilen farklı yanıtların farklı uygarlıkların inşa edilmesine, bazılarının yıkılmasına, acımasız çatışmalara ve her şeye rağmen kucaklaşmalara da vesile olduğunu görüyoruz. Tanrı var mı? Varsa onu nasıl bilebiliriz? Tanrı yoksa her şey mubah mı? İnsan aklı ilahi olanı kavrayabilir mi? Tanrı’nın varlığı ahlaklı olmanın şartı mı? Evren akıllı (...) bir tasarımcının imzasını taşıyor mu? Bu kitapta felsefeci William David Beck, bu sorulara tarihte verilen yanıtları ve bu konudaki tartışmaları ele alarak meselenin genel ve tarihsel bir tablosunu bize sunuyor. Platon, Aristoteles, Marcus Aurelius gibi Eski Yunan ve Roma düşünürlerinden Anselmus, Thomas Aquinas, Augustinus ve Yahudi-Hıristiyan geleneğine, Doğu’nun bilgelerine, İbni Rüşd, Fârâbî ve Gazzâlî gibi İslam düşünürlerinden Alvin Plantinga, Graham Oppy, Sam Harris, Richard Dawkins, Max Tegmark gibi Batılı modern ilahiyatçılara, bilim insanlarına ve Yeni Ateizm hareketine kadar uzanan bir çizgide “Tanrı var mı?” sorusuna verilen çeşitli yanıtları ve bu yanıtlara sunulan akılcı gerekçeleri ortaya koyarak soruya felsefece bir yanıt vermenin nasıl bir iş olduğunu da gösteriyor. (shrink)

Alvin Plantinga, analitik felsefe düşüncesi içerisinde yetişmiş ve bu gelenek içinde teistik din felsefesinin oluşumuna katkıda bulunmuş bir filozoftur. Ayrıca teizmin savunusu için yaptığı çalışmalarla, çeşitli üniversitelerden aldığı onur ödülleri ve 2017 yılında kazandığı Templeton Prize ödülüyle, haklı bir üne kavuşmuş bir şahsiyettir. Bu çalışmayı yapmamızdaki en önemli amaç, Plantinga’nın dini epistemoloji üzerine yaptığı çalışmaları analiz edip bu düşüncelerinin ardalanına dair bir tespitte bulunmaktır. Bu çalışmada yararlandığımız öncelikli kaynaklar, Plantinga’nın Nicholas Wolterstorff ile birlikte kaleme aldığı “Faith and Rationality” adlı eser (...) ile birlikte son dönem epistemik fikirlerinin çerçevesini belirleyen üç ciltlik “Warrant and Proper Function”, “Warrant: The Current Debate”, “Warranted: Christian Belief” isimli eserler olmuştur. Plantinga’nın ilk dönem epistemoloji çalışmalarının gayesini bir tür olumsuzlama diyebileceğimiz klasik temelciliğin ve evidentializmin eleştirisi oluştururken, ikinci döneminde bu eleştirilerden yola çıkarak Tanrı inancının haklı bir temelde ve güvenceye sahip olduğunu gösterme amacına yönelmiştir. Plantinga’nın teolojik fikirlerini oluşturan Kalvinci ekol, onun dini epistemolojisinin de özünü oluşturmaktadır. Plantinga’nın dini epistemolojisini iki boyutlu olarak değerlendirdiğimizde, içe dönük olarak Hristiyan inancıyla ilgilense de çalışmalarının dışsal yönünü daha genel olarak teizmin Tanrı’sı ve onun rasyonelliği oluşturmaktadır. Açıkçası Plantinga’nın epistemolojik külliyatı bir tür kavram zenginliğini de beraberinde getirmektedir. Çalışmamız içerisinde ele aldığımız kadarıyla uygun işlevsellik, tasarım planı, güvence (warrant) gibi kavramlar onun Tanrı inancının epistemik mahiyetini ortaya koymak için ne derece kararlı olduğunu göstermektedir. Netice itibariyle Tanrı inancının ve onun bilgisinin rasyonel olabileceğini ifade eden Plantinga, her ne kadar Hristiyan inancının belli bir koluna mensup olsa da diğer mezhepleri dışlamaz. Ayrıca Plantinga, birçok çalışmasında belirttiği üzere projesinin Yahudilik, İslam gibi diğer teistik dinlere yönelik olduğunu da belirtmektedir. (shrink)

Gökhan Murteza, “Ahlak, İktisat ve Bilim: Adam Smith Felsefesine Giriş” isimli eserinde genellikle İktisat disiplininin birçok farklı konusunu felsefi açıdan tartışmaya açmıştır. Murteza’nın bu eseri, devleti ve toplumu ilgilendiren bu araştırma alanının, A. Smith ile birlikte bir bilim dalı olarak görülmeye başlanmasının sonucunda, gerçekten ahlaki olanı içerip içermediği problemi üzerinde durmaktadır.

Collection of essays, literature and first-person accounts on death, dying and bereavement.

Bir şey, Tanrı onu emrettiği için mi iyidir ya da kötüdür? sorusunu merkeze alarak oluşturulan ve yakın dönem içerisinde gerek din felsefesi ve gerekse ahlak felsefesi içerisinde tartışılan konulardan biriside “İlahi Buyruk Teorisi”dir. Bu teori kısaca, ahlaki değerlerin kaynağının, Tanrı’nın buyruklarında, yani onun emir ve yasaklarında belirlendiğini açıklamaya çalışmaktadır. Eylemlerimizin iyi ya da kötü olarak nitelendirilmesinin Tanrı’nın buyruklarıyla mı, yoksa onların Tanrı’dan bağımsız, yani, kendi doğalarından mı kaynaklandığı tartışması, ilk olarak ahlak felsefesi içerisinde Platon’un “Euthyphro” diyaloğunda kendisine yer bulmuştur. Bununla (...) beraber Hristiyan teolojisi içerisinde Aziz Augustinus, Duns Scotus ve Thomas Aquinas isimler; İslam düşüncesi içerisinde ise, “Hüsün ve Kubuh” meselesi adı altında Mu’tezile, Eş’ariyye ve Matüridiyye gibi ekoller konuya dair yaklaşımlarını ortaya koymaya çalışmıştır. Son olarak daha yakın dönemde din felsefesi içerisinde Philip L. Quinn, Robert M. Adams ve Janine Marie Idziak gibi birçok isim bu teoriye yönelik kapsamlı çalışmalar ve argümanlar geliştirmiştir. (shrink)

Mehdiyev’in Bir Bilme Teorisi adını verdiği eser, içerisinde birçok kavram ve problemi barındırması açısından oldukça zengin ve ufuk açıcı bir teoridir. Onun, bilgi söz konusu olduğunda medeniyet, bilim, teoloji ve sanat gibi sosyal epistemoloji içerisindeki kavramlara atıfla karşılaştırmalar yapması ve inanç, kanı gibi kavramlar üzerinden değerlendirmelerde bulunması; mevcut literatür içindeki kavramlara dair gerek olumlu gerekse olumsuz yeni bakış açılarını bize sağlarken, ayrıca mevcut problemleri, hem çağdaş hem de klasik teoriler içinde ele alması, bize ufuk açıcı yorumlar da kazandırmaktadır.

This paper investigates the emotional import of literary devices deployed in fiction. Reflecting on the often-favored approach in the analytic tradition that locates fictional characters, events, and narratives as sources of readers’ emotions, I attempt to broaden the scope of analysis by accounting for how literary devices trigger non-cognitive emotions. I argue that giving more expansive consideration to literary devices by which authors present content facilitates a better understanding of how fiction engages emotion. In doing so, I also explore the (...) somatic dimension of reading fiction. (shrink)

In this paper we argue that there is a large class of expressions, typified by ‘plastic flower’, ‘stuffed animal’ and ‘kosher bacon’, that have a unique semantics combining compositional, idiomatic and decompositional interpretation. These expressions are compositional because their constituents contribute their meanings to the meanings of the wholes; they are idiomatic because their interpretation involves assigning dictionary entries to non-terminal elements in their syntactic structure; and they are decompositional because their meanings have proper parts that are not the meanings (...) of any of their syntactic constituents. We argue that extensionalist semantics, on which the meaning of an expression is a function from domains to extensions in those domains, cannot provide an adequate account of the semantics of these expressions, and that supplementation with a theory of pragmatic interpretation does not improve the situation. We show how our account explains the intensionality and the productivity of these expressions. (shrink)

Ateistler, kötülük probleminin Tanrı’nın varlığı aleyhine en güçlü argüman olduğu konusunda hâlâ ısrarcılar. Felsefe tarihine baktığımızda da Epikuros’tan Hume’a ve yakın dönemde Mackie’ye kadar uzanan bir yelpazede çeşitli düşünürler tarafından bu konuda birçok eleştirinin dile getirildiğini görmek mümkün. Plantinga bu çalışmasında felsefe tarihinin en köklü sorunlarından biri olan ‘Tanrı’nın varlığı sorusu’nu cevaplamaya çalışmakla kalmayıp felsefi bir yöntem ve soruşturmanın nasıl olması gerektiği konusunda muhteşem bir örnek de sunmaktadır. Plantinga, bu kitabıyla bizi, felsefe tarihinin en temel ilkelerinden birini hatırlamaya çağırıyor: var (...) olanın ardındakini anlamaya çalışmak. (shrink)

To explore the extent of embeddability of Leibnizian infinitesimal calculus in first-order logic (FOL) and modern frameworks, we propose to set aside ontological issues and focus on pro- cedural questions. This would enable an account of Leibnizian procedures in a framework limited to FOL with a small number of additional ingredients such as the relation of infinite proximity. If, as we argue here, first order logic is indeed suitable for developing modern proxies for the inferential moves found in Leibnizian infinitesimal (...) calculus, then modern infinitesimal frameworks are more appropriate to interpreting Leibnizian infinitesimal calculus than modern Weierstrassian ones. (shrink)

A single-blind experiment was conducted on free-responsive spatially non-local perception of free-selective simple photographic targets. One author (the tasker) chose a photographic target not subjected to a priori compiling, and the other author (the perceiver) attempted to unconventionally perceive the target. Feedback was expected prior to a new target being selected. A hundred trials were completed over 11 months. Thirteen judges offered gradings that collectively projected an apparent information requisition yield (AIRY). The AIRY refers to two aspects of the matching (...) of a taskette (a target’s counterpart) with respect to the target based on fuzzy scales from 0% to 100%, graded with an increment of 10%. The type-I or “tangibility” aspect of matching assessed the extent of the resemblance of a taskette to the target in terms of the shape or structural details of the primary physical entity/event. The type-II or “intangibility” aspect of the matching assessed the degree of the reconstruction of a taskette to the target in terms of the feature or functionality of the predominant physical entity/event. A total of 6 taskettes received >50% grades in both type-I and type-II aspects of matching with their respective targets. This outcome may correspond to an effect size of 1.47 if the chance-expectation may give a benchmark proportion of 3 out of 100 trials producing >50% grades in both type-I and type-II aspects of matching. Patterns indicating target interference associated with two trials entail further investigation. The approaches offer new insights to quantifying the band-limited information throughputs of spatially non-local perception. (shrink)

We provide an analysis of the public's having warranted epistemic trust in science, that is, the conditions under which the public may be said to have well-placed trust in the scientists as providers of information. We distinguish between basic and enhanced epistemic trust in science and provide necessary conditions for both. We then present the controversy regarding the connection between autism and measles–mumps–rubella vaccination as a case study to illustrate our analysis. The realization of warranted epistemic public trust in science (...) requires various societal conditions, which we briefly introduce in the concluding section. (shrink)

Significant disagreement remains in ethics about the duties we have towards wild animals. This paper aims to mediate those disagreements by exploring how they are supported by, or diverge from, the common-sense ethical principles of non-maleficence, beneficence, autonomy and justice popular in medical ethics. We argue that these principles do not clearly justify traditional conservation or a ‘hands-off ’ approach to wild-animal welfare; instead, they support natural negative duties to reduce the harms that we cause as well as natural positive (...) duties to promote the welfare of wild animals. (shrink)

In this article, we develop a new approach to integrating philosophical phenomenology with qualitative research. The approach uses phenomenology’s concepts, namely existentials, rather than methods such as the epoché or reductions. We here introduce the approach to both philosophers and qualitative researchers, as we believe that these studies are best conducted through interdisciplinary collaboration. In section 1, we review the debate over phenomenology’s role in qualitative research and argue that qualitative theorists have not taken full advantage of what philosophical phenomenology (...) has to offer, thus motivating the need for new approaches. In section 2, we introduce our alternative approach, which we call Phenomenologically Grounded Qualitative Research (PGQR). Drawing parallels with phenomenology’s applications in the cognitive sciences, we explain how phenomenological grounding can be used to conceptually front-load a qualitative study, establishing an explicit focus on one or more structures of human existence, or of our being in the world. In section 3, we illustrate this approach with an example of a qualitative study carried out by one of the authors: a study of the existential impact of early parental bereavement. In section 4, we clarify the kind of knowledge that phenomenologically grounded studies generate and how it may be integrated with existing approaches. (shrink)

There is no doubt that custard apple diseases are among the important reasons that destroy the Custard Apple plant and its agricultural crops. This leads to obvious damage to these plants and they become inedible. Discovering these diseases is a good step to provide the appropriate and correct treatment. Determining the treatment with high accuracy depends on the method used to correctly diagnose the disease, expert systems can greatly help in avoiding damage to these plants. The expert system correctly diagnoses (...) Custard Apple disease to make it easier for farmers to find the right treatment based on the appropriate diagnosis. Objectives: A specialized syllable language system was established for the diagnosis of Custard Apple plant disease. (shrink)

I examine the epistemic import of collaborative research in science. I develop and defend a functional explanation for its growing importance. Collaborative research is becoming more popular in the natural sciences, and to a lesser degree in the social sciences, because contemporary research in these fields frequently requires access to abundant resources, for which there is great competition. Scientists involved in collaborative research have been very successful in accessing these resources, which has in turn enabled them to realize the epistemic (...) goals of science more effectively than other scientists, thus creating a research environment in which collaboration is now the norm. (shrink)

In this review essay, K. Peter Kuchinke uses three recent publications to consider the question of how to educate young people for work and career. Historically, this question has been central to vocational education, and it is receiving renewed attention in the context of concerns over the ability of schools to provide adequate preparation for occupational roles and career success in a rapidly changing economic landscape. Philip Gonon's Quest for Modern Vocational Education provides a historical account of Georg Kerschensteiner's vision (...) of the role of work as a central subject matter for all students. His approach served as the foundation for the dual system in present‐day Germany. Nancy Hoffman's Schooling in the Workplace contrasts the U.S. system of career preparation for non‐college‐bound students with that of five other OECD nations where workforce and academic preparation are more strongly connected to learning in the workplace. Christopher Winch's Dimensions of Expertise, finally, offers a conceptual analysis of central ideas of vocational knowledge and underscores the important role of learning in the context of practice. The three texts offer historical, comparative, and philosophical analyses of the complex task of preparation for work and challenge education scholars to move the subject matter into the center of contemporary educational theory. (shrink)

This chapter identifies and explores a series of challenges raised by the clinical concept of delusion for theories which conceive autonomy as an agency rather than a status concept. The first challenge is to address the autonomy-impairing nature of delusions consistently with their role as grounds for full legal and ethical excuse, on the one hand, and psychopathological significance as key symptoms of psychoses, on the other. The second challenge is to take into account the full logical range of delusions, (...) which may take the form of true or false factual beliefs, positive or negative evaluations, as well as the paradoxical delusion of mental illness. The third and final challenge is to make room for non-pathological or, autonomy-preserving delusions and to offer a credible way of distinguishing between these and pathological or, autonomy-impairing delusions. By setting out these challenges, we are able to, firstly, distinguish between two separate conceptions of objectivity that may be at work in existing accounts of delusions and, secondly, to put a spotlight on an elusive yet inescapable notion of agential success that underlies our thinking about autonomy as well as mental disorder. (shrink)

David Hull accounts for the success of science in terms of an invisible hand mechanism, arguing that it is difficult to reconcile scientists' self-interestedness or their desire for recognition with traditional philosophical explanations for the success of science. I argue that we have less reason to invoke an invisible hand mechanism to explain the success of science than Hull implies, and that many of the practices and institutions constitutive of science are intentionally designed by scientists with an eye to realizing (...) the very goals that Hull believes need to be explained by reference to an invisible hand mechanism. Thus, I reduce the scope of Hull's invisible hand explanation and supplement it by appealing to a hidden hand explanation. (shrink)

This article explores the enduring mysteries of consciousness and the afterlife, two enigmatic topics that have fascinated humanity for ages. Despite extensive scientific efforts, the existence of an afterlife remains unproven, and understanding consciousness remains a significant challenge. The research introduces innovative hypotheses through simple thought experiments with empirical evidence and robust theoretical foundations. It delves into the complexities of consciousness, its relationship with the brain, and the need for interdisciplinary approaches including philosophy. Boldly contemplating the probability of a continuous (...) consciousness after death, the study argues that existing evidence strongly supports this idea. Beyond theoretical implications, it envisions practical outcomes, suggesting that insights into these mysteries could enhance human well-being and contribute to a more harmonious world. In summary, this article embarks on a quest to shed light on age-old questions about consciousness and the high probability of the afterlife. Through fresh methodologies, it aims to provide new perspectives that could reshape our understanding of existence and inspire intellectuals to positive individual and societal advancements including peace, happiness, health, and intelligence. -/- . (shrink)

Cross-species comparisons are benefited by compatible datasets; conclusions related to phylogenetic comparisons, questions on convergent and divergent evolution, or homologs versus analogs can only be made when the behaviors being measured are comparable. A direct comparison of the social function of physical contact across two disparate taxa is possible only if data collection and analyses methodologies are analogous. We identify and discuss the parameters, assumptions and measurement schemes applicable to multiple taxa and species that facilitate cross-species comparisons. To illustrate our (...) proposed guidelines for evaluating the role played by tactile contact in social behavior across disparate taxa, this paper presents data on mother-offspring relationships in the two species studied by the authors: chimpanzees (Pan troglodytes schweinfurthii) and dolphins (bottlenose and spotted, Tursiops truncatus and Stenella frontalis, respectively). Cross-species comparative studies allow for a more comprehensive assessment of the similarities and differences with respect to how animals traverse the relationships that form their social groups and societies. (shrink)

Here, I discuss how natural biological evolution might have selected human origin and the psychology of the better mind-brain. However, all humans are closely related; why do we make crimes, war, hate, and jealousy their primary reasons and overcoming methodologies? How can they gain their best happiness? What kind of philosophy apply to annalize this big question and convince humankind to evolve their mind? How we could achieve our optimum potential happiness by developing hidden intelligence to make the world a (...) happier place to live in. (shrink)

In our article (Zawadzki and Adamczyk 2021), we analyzed threats that novel memory modifying interventions may pose in the future. More specifically, we discussed how optogenetics’ potential for reversible erasure/deactivation of memory “may impact authenticity by producing changes at different levels of personality.” Our article has received many thoughtful open peer commentaries for which we would like to express our great appreciation. We have identified two main threads of objections. They are related to the potential applicability of optogenetics as a (...) therapeutic memory modification technology (MMT) in humans—applicability thread, and the normative value of authenticity, that is, the assumption that preserving authenticity is valuable (either in general or in the particular approach we adopted)—normative thread. Both of these threads concern fundamental issues: The former deals with the scientific credibility of the case vignette on which our discussion is based, and the latter deals with the normative weight of our considerations. We think that addressing both of them can be instructive in a broader context as they reflect a more general disagreement among neuroethicists about the very purpose and method of our discipline. (shrink)

Optogenetics is an invasive neuromodulation technology involving the use of light to control the activity of individual neurons. Even though optogenetics is a relatively new neuromodulation tool whose various implications have not yet been scrutinized, it has already been approved for its first clinical trials in humans. As optogenetics is being intensively investigated in animal models with the aim of developing novel brain stimulation treatments for various neurological and psychiatric disorders, it appears crucial to consider both the opportunities and dangers (...) such therapies may offer. In this review, we focus on the memory-modifying potential of optogenetics, investigating what it is capable of and how it differs from other memory modification technologies. We then outline the safety challenges that need to be addressed before optogenetics can be used in humans. Finally, we re-examine crucial neuroethical concerns expressed in regard to other MMTs in the light of optogenetics and address those that appear to be unique to the memory-modifying potential of optogenetic technology. (shrink)

A number of theorists have argued that Scanlon's contractualist theory both "gets around" and "solves" the non-identity problem. They argue that it gets around the problem because hypothetical deliberation on general moral principles excludes the considerations that lead to the problem. They argue that it solves the problem because violating a contractualist moral principle in one's treatment of another wrongs that particular other, grounding a person-affecting moral claim. In this paper, I agree with the first claim but note that all (...) it shows is that the act is impersonally wrong. I then dispute the second claim. On Scanlon's contractualist view, one wrongs a particular other if one treats the other in a way that is unjustifiable to that other on reasons she could not reasonably reject. We should think of person-affecting wronging in terms of the reasons had by the actual agent and the actual person affected by the agent's action. In non-identity cases, interpersonal justifiability is therefore shaped both by the reason to reject the treatment provided by the bad suffered and the reason to affirm the treatment provided by the goods had as a result of existing. I argue it would be reasonable for the actual person to find the treatment justifiable, and so I conclude that Scanlon's contractualist metaethics does not provide a narrow person-affecting solution to the non-identity problem on its own terms. I conclude that the two claims represent a tension within Scanlon's contractualist theory itself. (shrink)

Translation based on: Y. Katz, Noam Chomsky on Where Artificial Intelligence Went Wrong, The Atlantic, November 1, 2012.

The counterfactual mental state of negligent criminal activity invites skepticism from those who see mental states as essential to responsibility. Here, I offer a revision of the mental state of criminal negligence, one where the mental state at issue is actual and not merely counterfactual. This revision dissolves the worry raised by the skeptic and helps to explain negligence’s comparatively reduced culpability.

Context: Many recent research areas such as human cognition and quantum physics call the observer-independence of traditional science into question. Also, there is a growing need for self-reflexivity in science, i.e., a science that reflects on its own outcomes and products. Problem: We introduce the concept of second-order science that is based on the operation of re-entry. Our goal is to provide an overview of this largely unexplored science domain and of potential approaches in second-order fields. Method: We provide the (...) necessary conceptual groundwork for explorations in second-order science, in which we discuss the differences between first- and second-order science and where we present a roadmap for second-order science. The article operates mainly with conceptual differentiations such as the separation between three seemingly identical concepts such as Science II, Science 2.0 and second-order science. Results: Compared with first-order science, the potential of second-order science lies in 1. higher levels of novelty and innovations, 2. higher levels of robustness and 3. wider integration as well as higher generality. As first-order science advances, second-order science, with re-entry as its basic operation, provides three vital functions for first-order science, namely a rich source of novelty and innovation, the necessary quality control and greater integration and generality. Implications: Second-order science should be viewed as a major expansion of traditional scientific fields and as a scientific breakthrough towards a new wave of innovative research. Constructivist content: Second-order science has strong ties with radical constructivism, which can be qualified as the most important root/origin of second-order science. Moreover, it will be argued that a new form of cybernetics is needed to cope with the new problems and challenges of second-order science. (shrink)

This paper offers a review of the catalogue composed by Myriam Vogelaar of one of the largest and most important collections of Fight Books and fencing manuals in the field of Historical European Martial Arts Studies (HEMAS). The Mokken Collection is named after Wiebe Mokken, the man who meticulously built it up over the past decades in Amsterdam. The book also highlights the glaring lack of contemporary knowlegde about other major historical fencing-related collections, like Gotti’s spectacular private collection held at (...) the Museo dell Arte Marziale in Brescia, Italy. Others, such as the Corble collection at the KU Leuven Libraries, recently published their catalogue on line. This catalogue thus constitutes an important milestone for this exciting and still relatively new subdomain in the field of European cultural studies, by making accessible one of the most important collections of source materials dedicated to it. (shrink)

Many accounts of the morality of abortion assume that early fetuses must all have or lack moral status in virtue of developmental features that they share. Our actual attitudes toward early fetuses don’t reflect this all-or-nothing assumption: early fetuses can elicit feelings of joy, love, indifference, or distress. If we start with the assumption that our attitudes toward fetuses reflect a real difference in their moral status, then we need an account of fetal moral status that can explain that difference. (...) I argue that we can have or lack relational obligations to early fetuses in light of our own activities or choices, independent of the fetus’s own features or properties. Those relational obligations make the early fetus morally considerable to the persons who stand in a moral relation to it. Pregnant persons (and other participants in the procreative process) can come to have relational obligations to an early fetus just in virtue of their own decision to create a person, either by intentionally getting pregnant or by deciding to continue a pregnancy. That decision not only makes it appropriate for them to care about the fetus, but it also generates obligations to the fetus that they didn’t have before that decision. (shrink)

COVID-19 often manifests with different outcomes in different patients, highlighting the complexity of the host-pathogen interactions involved in manifestations of the disease at the molecular and cellular levels. In this paper, we propose a set of postulates and a framework for systematically understanding complex molecular host-pathogen interaction networks. Specifically, we first propose four host-pathogen interaction (HPI) postulates as the basis for understanding molecular and cellular host-pathogen interactions and their relations to disease outcomes. These four postulates cover the evolutionary dispositions involved (...) in HPIs, the dynamic nature of HPI outcomes, roles that HPI components may occupy leading to such outcomes, and HPI checkpoints that are critical for specific disease outcomes. Based on these postulates, an HPI Postulate and Ontology (HPIPO) framework is proposed to apply interoperable ontologies to systematically model and represent various granular details and knowledge within the scope of the HPI postulates, in a way that will support AI-ready data standardization, sharing, integration, and analysis. As a demonstration, the HPI postulates and the HPIPO framework were applied to study COVID-19 with the Coronavirus Infectious Disease Ontology (CIDO), leading to a novel approach to rational design of drug/vaccine cocktails aimed at interrupting processes occurring at critical host-coronavirus interaction checkpoints. Furthermore, the host-coronavirus protein-protein interactions (PPIs) relevant to COVID-19 were predicted and evaluated based on prior knowledge of curated PPIs and domain-domain interactions, and how such studies can be further explored with the HPI postulates and the HPIPO framework is discussed. (shrink)

Suppose some person 'A' sets out to accomplish a difficult, long-term goal such as writing a passable Ph.D. thesis. What should you believe about whether A will succeed? The default answer is that you should believe whatever the total accessible evidence concerning A's abilities, circumstances, capacity for self-discipline, and so forth supports. But could it be that what you should believe depends in part on the relationship you have with A? We argue that it does, in the case where A (...) is yourself. The capacity for "grit" involves a kind of epistemic resilience in the face of evidence suggesting that one might fail, and this makes it rational to respond to the relevant evidence differently when you are the agent in question. We then explore whether similar arguments extend to the case of "believing in" our significant others -- our friends, lovers, family members, colleagues, patients, and students. (shrink)

In this paper I explore Michael Loux’s important distinction between “tropes” and “tropers”. First, I argue that the distinction throws into relief an ambiguity and discrepancy in the literature, revealing two fundamentally different versions of trope theory. Second, I argue that the distinction brings into focus unique challenges facing each of the resulting trope theories, thus calling into question an alleged advantage of trope theory—that by uniquely occupying the middle ground between its rivals, trope theory is able to recover and (...) preserve the insights of these views. Ultimately, the distinction suggests that trope theory is a divided house. (shrink)

Though many agree that we need to account for the role that social factors play in inquiry, developing a viable social epistemology has proved to be difficult. According to Longino, it is the processes that make inquiry possible that are aptly described as "social," for they require a number of people to sustain them. These processes, she claims, not only facilitate inquiry, but also ensure that the results of inquiry are more than mere subjective opinions, and thus deserve to be (...) called "knowledge." In this paper, I (a) explain Longino's epistemology, and (b) defend it against charges that have recently been raised by Kitcher, Schmitt, and Solomon. Longino rightly recognizes that not all social factors have the same (adverse) affect on inquiry. She also recommends that we distinguish knowledge from mere opinion by reference to a social standard. (shrink)

The general concept of a trope – that of a non-shareable character-grounder – admits of a distinction between modifier tropes and module tropes. Roughly, a module trope is self-exemplifying whereas a modifier trope is not. This distinction has wide-ranging implications. Modifier tropes are uniquely eligible to be powers and fundamental determinables, whereas module tropes are uniquely eligible to play a direct role in perception and causation. Moreover, each type of trope theory faces unique challenges concerning character- grounding. Modifier trope theory (...) faces challenges concerning the inscrutability of predication and the incompatibility with bundle theory, whereas module trope theory faces challenges concerning character overdetermination and a collapse into austere nominalism. These differences indicate that the modifier/module distinction divides the advantages of general trope theory and thus presents the trope theorist with a pivotal choice. (shrink)